Hoe herken en help je iemand met een eetstoornis in jouw omgeving?

Een eetstoornis is niet altijd te zien. Vaak wordt er bij een eetstoornis gedacht aan graatmagere meisjes, maar een eetstoornis is niet alleen maar heel dun zijn. Een eetstoornis is niet altijd te zien, maar is wel te herkennen door bepaalde signalen in het gedrag, lichaam en op mentaal vlak. Uiteindelijk gaat het allemaal over hetzelfde: over eten. Wel of niet eten, aankomen of afvallen, niets eten, eetbuien, overmatig bewegen… Ook in jouw omgeving kan het voorkomen dat iemand met een eetprobleem worstelt. Maar hoe herken je dit en hoe help je iemand met een eetstoornis?

Wat is een eetstoornis?
Er zijn verschillende soorten eetstoornissen. Anorexia, boulimia, eetbui-stoornis en tegenwoordig hoor je ook veel over orthorexia. Over de laatste drie stoornissen heb ik al eens een blog geschreven, dus als je meer uitleg wilt, dan kun je daar op klikken. Anorexia is de meest bekende naar mijn idee. Bij mensen met anorexia staat het beperken van het eten centraal, waardoor zij vaak te kampen hebben met sterk ondergewicht. Het ontstaan van een eetstoornis kan door verschillende factoren komen, daar schreef ik eerder deze blog over.

Hoe herken je een eetstoornis? Er zijn verschillende signalen in het gedrag, lichamelijk en psychosociaal waardoor je een eetstoornis bij iemand kunt herkennen.

• Gedrag: bij mensen met een eetstoornis zal er op het gebied van gedrag veel veranderen en zullen er veel signalen te herkennen zijn.
  Vaak zijn mensen met een eetstoornis (opeens) zeer geïnteresseerd in voeding en zoeken van alles op over diëten, wat anderen eten en alles wat met voeding te maken heeft. Ze zijn overdreven bezig met voeding en sport, eten plots meer, minder of anders dan normaal, hebben een duidelijke toename in bewegen, bestempelen producten met goed of fout, eten het liefst alleen, koken het liefst zelf, eten zonder te proeven, eten snel of juist heel langzaam, zijn altijd op zoek naar eten, naar de wc gaan na het eten, gebruik van bepaalde middelen (laxeerpillen), bepaalde regels en rituelen, calorieën obsessief bijhouden, schuldgevoelens…
• Lichaam: er zullen verschillende lichamelijke veranderingen en klachten kunnen ontstaan bij mensen met een eetprobleem, ook deze signalen zijn duidelijk te herkennen.
  Afname, toename en duidelijke schommelingen in het gewicht. Daarnaast kunnen er klachten ontstaan zoals hoofdpijn, buikpijn, slapeloosheid, vermoeidheid, het veelal koud hebben, haaruitval, meer gezichtshaar, keelpijn, heesheid, gele tanden en/of het uitblijven van de menstruatie.
• Psycho-sociaal: op psychologisch-sociaal gebied zullen er ook duidelijke veranderingen en signalen te merken zijn.
  Er is een duidelijk gebrek aan zelfvertrouwen, een negatief zelfbeeld, faalangst, een sombere stemming, sociaal isolement, neerslachtig, prikkelbaar, stemmingswisselingen, hoge eisen aan zichzelf…

Hoe help je iemand met een eetstoornis?
Er zijn dus zeker een aantal veranderingen en signalen die kunnen plaatsvinden bij iemand uit jouw omgeving, waardoor je vermoedens kunt hebben van een eetstoornis. Maar wat doe je als iemand uit jouw omgeving volgens jou kampt met een eetprobleem? Dit is ontzettend lastig, want het is iets heel persoonlijks en het zal als een aanval kunnen aanvoelen. Mensen met een eetstoornis ontkennen dan ook vaak dat er iets speelt, wat het alleen maar lastiger maakt.

• Bespreek het op een rustige manier
  Ga in gesprek met diegene en vertel wat je opgevallen is en dat je je zorgen maakt. Kies je woorden zorgvuldig en wees niet bang om het aan te kaarten en bespreekbaar te maken. Doe dit op een rustige manier en zorg dat diegene zich vertrouwd voelt bij jou en in de omgeving. Ga open het gesprek in, luister naar diegene en laat ook diegene zijn of haar verhaal doen.
• Schep vertrouwen
  Creëer een sfeer van vertrouwen en zorg er voor dat diegene zich niet aangevallen voelt. Oordeel niet, beschuldig niet, dwing niet, bekritiseer het niet en probeer het (eet)gedrag niet te controleren. Schep vertrouwen door een luisterend oor te bieden, je in te leven en probeer het probleem ook proberen te snappen, zodat diegene zich hierin niet alleen voelt.
• “Je bent het waard”
  Wat ik veel in de openhartige verhalen op mijn blog lees, is dat veel van de meiden kampten met een negatief zelfbeeld en dat het hun ontzettend heeft geholpen om er over te praten, maar ook om te horen en merken dat ze het waard zijn. Dat ze er mogen zijn, dat er om hun gegeven wordt en dat ze goed zijn zoals ze zijn.
• Stimuleer
  Vraag wat diegene wil en hoe hij of zij dit wil gaan aanpakken. Bespreek de opties en kijk eventueel samen naar wat er bij de situatie past. Een afspraak bij de huisarts maken is al een hele stap. Probeer hulpverlening te stimuleren en het als iets positiefs te zien. In veel gevallen zit er een probleem of meerdere problemen achter de eetstoornis, waar diegene geen grip op heeft en daardoor controle zoekt op iets anders: eten. Professionele hulpverlening is hierbij naar mijn idee erg waardevol.
• Geef het tijd
  Veel mensen met eetproblemen durven dit niet gelijk te toe te geven of ontkennen het zelfs. Ze hebben helemaal geen problemen met eten en als ze dat wel hadden, dan kunnen ze daar zo verandering in brengen en hebben hier echt geen hulp bij nodig. Dat je je zorgen eerlijk hebt geuit hebt is al een hele stap en komt wellicht niet direct aan, maar het zal diegene echt niet koud laten. Probeer er voor diegene te zijn, een luisterend oor te bieden en wie weet helpt het voor diegene om het inzichtelijk te maken, waardoor het probleem beter zichtbaar wordt en diegene er zelf achterkomt dat er inderdaad een verstoorde relatie is. Geef het tijd en wees er voor diegene.

Het is iets ontzettend lastigs om aan te kaarten, maar ik denk dat diegene al zoveel aan jou eerlijkheid en bezorgdheid kan hebben. Het laat diegene zien dat hij of zij wordt gezien. Besef dat jij het eetprobleem zelf niet kunt veranderen, maar je zorgen uiten, een luisterend oor bieden en stimuleren om professionele hulp te zoeken zijn al grote stappen.